सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्र भनेको के हो?

डा. डेम्प्सी बिरामीसँग कुरा गर्दै

सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरूले सस्तो, सुरक्षा-नेट स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्छन् र यो राष्ट्रको सबैभन्दा कमजोर तथा चिकित्सा दृष्टिकोणबाट अपर्याप्त जनसंख्याको लागि प्राथमिक उपचारको सबैभन्दा ठूलो प्रदायक हो। शहरी र ग्रामीण दुवै क्षेत्रमा प्रचलित सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरू उच्च गरिबी दर र/वा कम संख्यामा निजी वा गैर-लाभकारी स्वास्थ्य प्रणाली तथा अस्पतालहरू भएका क्षेत्रहरूमा अवस्थित छन्।

सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रको रूपमा, राइट सेन्टर फर कम्युनिटी हेल्थ सेन्टर संघीय योग्य स्वास्थ्य केन्द्र को रूपमा राष्ट्रिय संघीय योग्य स्वास्थ्य केन्द्र छातामुनि पर्छ। सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्र र एफक्यूएलएको चिनारी कम खर्चमा उच्च गुणस्तरीय स्वास्थ्य सेवा प्रदान गर्न बलियो देखभाल समन्वय हो।

सामुदायिक स्वास्थ्यको लागि राइट सेन्टर आधारभूत रूपमा बिरामी-केन्द्रित मोडेलमा सञ्चालन हुन्छ। हामी उच्च स्तरको देखभाल समन्वय गर्छौं र हामीले सेवा गर्ने असुरक्षित समुदायहरूको देखभाल परिवर्तनमा ध्यान केन्द्रित गर्छौं।

समन्वयात्मक तथा व्यापक प्राथमिक तथा रोकथामसेवा प्रदान गरेर हामी भौगोलिक, सांस्कृतिक, भाषिक तथा अन्य अवरोधहरूमाथि विजय हासिल गर्छौं। यस हेरचाहले स्वास्थ्य सेवाको आवश्यकता भएका बिरामीहरूको हेरचाह व्यवस्थापन र स्वास्थ्य सूचना प्रविधिलगायत प्रमुख गुणस्तरीय सुधार पद्धतिहरूको प्रयोगमा जोड दिएर स्वास्थ्य असमानता कम गर्छ।

राइट सेन्टर एक सामुदायिक-आधारित संगठन हो जसले स्वास्थ्य सेवामा सीमित पहुँच भएका जनसंख्यालाई आवश्यक प्राथमिक तथा रोकथाम सेवा प्रदान गर्दछ। उपलब्ध सेवाहरू आधारभूत डाक्टरको भ्रमण, रोग प्रतिरोध क्षमता, स्वास्थ्य जाँच, दन्त तथा व्यवहारिक स्वास्थ्य र स्वास्थ्य लाभ सेवाहरूदेखि। 

राष्ट्रिय तवरमा सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्रहरूले ६,००० भन्दा बढी ठाउँमा १ करोड ६० लाख मानिसहरूको हेरविचार गर्छन्। स्वास्थ्य केन्द्रहरूमा सेवा गर्नेहरूमध्ये ७१ प्रतिशत संघीय गरिबीसम्बन्धी निर्देशनहरूमध्ये १०० प्रतिशतभन्दा कम र ९२ प्रतिशत २०० प्रतिशतभन्दा कम छन्। चालीस प्रतिशत बिमा नगरिएको छ भने ३५ प्रतिशत चाहिं मेडिकेड वा सि आइ पि-मा भर्ना भएका छन्। साठी प्रतिशत हिस्पानिक, अफ्रिकी-अमेरिकी वा आदिवासी अमेरिकी र ३५ प्रतिशत २० वर्षमुनिका छन्। 

स्वास्थ्य केन्द्रहरूका लागि कोष विभिन्न सार्वजनिक तथा निजी स्रोतबाट प्राप्त हुन्छ। राष्ट्रिय सामुदायिक स्वास्थ्य केन्द्र संघका अनुसार स्वास्थ्य केन्द्रहरुले आफ्नो आधा रकम राज्य र स्थानीय स्रोतबाट प्राप्त गर्छन्। जस्तै: मेडिसिटी, राज्य र स्थानीय कोष र केही हदसम्म बालबालिकाको स्वास्थ्य बिमा कार्यक्रम। बाँकी निजी बिमा, मेडिकेयर र बिरामीहरू आफैबाट आउँछ।